Hemoroidi (hemeroidi) ili šuljevi su otečene vene u i oko anusa, te donjega dijela rektuma, koji su prošireni pod krvnim pritiskom. Najčešći uzrok nastanka hemoroida je naprezanje prilikom defekacije, a mogu biti i trudnoća, genetički faktori, starenje, kronični zatvor, proljev, dugotrajno sjedenje i analne infekcije.
Hemoroidi mogu biti vanjski ili unutarnji. Unutarnji nastaju blizu početka analnog kanala, a vanjski na analnom otvoru. Unutarnji hemoroidi potiču od unutrašnjeg venskog hemoroidnog pleksusa u gornjem dijelu analnog kanala i rektumu.
U normalnim okolnostima hemoroidi su jedan od mehanizama kontrole kontinencije, a naročito sudjeluju pri kontroli tekuće stolice (proljeva) i vjetrova. Prekriveni su sluznicom koja posjeduje senzorno tkivo koje nam omogućava razlikovanje formirane stolice, tekuće stolice i vjetrova.
Hemoroidalna bolest je bolest modernog doba. Uz genetsku predispoziciju, prehrambene navike i način života doprinijeli su da, prema procjenama, 50% ljudi srednje i starije životne dobi ima povremeno ili učestalo prisutne tegobe uzrokovane hemoroidalnom bolešću. Povišeni pritisak u zdjelici također može dovesti do povećanih hemoroida, što viđamo kod nekih bolesti zdjeličnih organa i vrlo često u trudnoći. Istraživanja su pokazala da između 20 i 50% trudnica ima problema s povećanim hemoroidima.
SIMPTOMI HEMOROIDALNE BOLESTI
Glavni simptomi hemoroidalne bolesti su svrbež, perianalni dermatitis, osjećaj pečenja u anusu, razvoj tromboze (ugruška) u hemoroidalnom čvoru, upalne promjene hemoroidalnih čvorova te bol, naročito prilikom defekacije (stolice). Također može doći do pojave krvarenja, a u težim slučajevima i do prolapsa hemoroida kroz anus.
S obzirom na kliničku sliku i veličinu hemoroida, bolest se dijeli u četiri stupnja ili stadija:
- prvi stupanj - blago povećan hemoroidalni čvor praćen nekim od simptoma bolesti
- drugi stupanj - znatno povećan hemoroidalni čvor koji ne izlazi (ne prolabira) kroz anus
- treći stupanj - povećani hemoroidalni čvor koji prolabira kroz anus, ali se može reponirati
- četvrti stupanj - prolaps hemoroida kroz anus bez mogućnosti repozicije
Uobičajeno je u početku bolesti liječenje započeti konzervativnom terapijom koja se sastoji od higijensko-dijetetskih mjera, regulacije stolice i primjene protuhemoroidalnih lijekova, supozitorija i/ili krema. Treba naglasiti da u pravilu takva terapija ublažava simptome, ali često ne liječi povećane hemoroidalne čvorove. Stoga unatoč konzervativnim mjerama bolest obično napreduje, a smetnje se ponovno javljaju, nerijetko još jačeg intenziteta. Osim spomenutog konzervativnog tretmana postoji još nekoliko nekirurških i nekoliko kirurških (operativnih) metoda liječenja hemoroidalne bolesti.